Vliegvarobiel vervolg

 

Vliegvarobiel vervolg

 

Toon en Rie Rammelt maken een boekje: De vliegvarobiel van professor Knap (1929)

Toen we voor veel geld een boekje hadden bemachtigd en het daarom ook maar eens zijn gaan lezen, terwijl het eigenlijk voor de heb was, viel het op dat het niet echt origineel was. We hebben het over " De vliegvarobiel van professor Knap" uit 1929 (uitgeverij "Fidelitas" O.Z. Voorburgwal 175, Amsterdam). Natuurlijk gaat het weer over vliegen, want wat was er opwinderder in die tijd dan vliegen. Ieder stripfiguurtje vliegt in die tijd met de meest fantastische toestellen. Daan Hoeksema was er er vroeg bij met zijn Tijl IX (link). Rotman had zelfs internationaal succes met zijn Luchtreis van de Pegasus (Le rais aerien de M. Barnabe) uit 1932. Ook Bruintje Beer en Bulletje en Boonestaak belanden weleens in een vliegtuig. Meestal per ongeluk. Zo ook de twee snaken uit dit verhaal. Twee jongens, zonen van professor Knap, een dikke en een lange dunne, hoe origineel. Ze heten Prop (eigenlijk Bram) en Hout (eigenlijk Ed), want Hout rijmt op stout. En natuurlijk zijn ze stout anders beleven ze geen avontuur. Hun vader die natuurlijk professor is, en uitvinder, maar dat was vroeger hetzelfde, want slim en dus professor, is ook een rare snuiter. Hij bedenkt iets dat zo slim is, dat een paar rokende werklui het zo in een paar uur in elkaar kunnen zetten. De vliegvarobiel. Een toestel dat kan vliegen, varen en rijden. Hoe handig! De bediening is ook niet zo ingewikkeld. Een eenvoudig dashbord met drie knoppen met letters erbij. VL-VA-R, moeten jullie raden wat dat betekent? De professor legt alles netjes uit aan zijn zoontjes en bevoorraad het toestel zelfs met profiand. En dan gaan ze slapen. Ja dank je de koekoek, alsof hij niet kon verwachten wat er zou gebeuren. De jongens kunnen niet slapen natuurlijk. Vanwege alle opwinding. Ja wat denk je zelf, professor! Alles gebeurd wat je kunt verwachten, ook zo'n voortdurend terugkerend thema, ze belandden bij de menseneters, in Afrika natuurlijk. Waar anders. De professor speelt de vermoorde onschuld als hij de volgende morgen ziet dat zijn toestel weg is en zijn jongens ook (waar is de moeder?). En hij zou geen professor zijn als hij niet kon bedenken wat er is gebeurd. Hij komt daar dan ook snel achter en ach waarom niet, hij laat dezelfde werklui weer komen, die hadden toch niks te doen, om nu nog sneller een tweede vliegvarobiel in elkaar te zetten. De beloning is ook groter, maar liefst zes worsten, zes stukken zeep en zes meco-repen! Nou daar doen ze het voor. Ondertussen zitten de jongens in de penarie of eigenlijk al bijna in de pan en dat omdat ze het opperhoofd niet konden helpen met zijn kiespijn. Gelukkig komt hun vader net op tijd. Het verhaal gaat uit als een nachtkaars maar wel met deze mooie dichtregels:

De jongens zuchtten echt verblijd:

"Ons vadertje kwam net op tijd"

Het doet ons deugd dat een alleenstaande vader, ook nog professor, het toch zo goed doet en dat in 1929, Geen makkelijk jaar. 

 

Evolutie

Jullie zullen wel denken. Wat is dat toch voor gedoe met die boekjes en die drukken en jaartallen, maar wat we hier zien is de prehistorie van het stripverhaal. Zoals de vroege mensachtigen miljoenen jaren tevreden waren met een primitief soort vuistbijl (voor de uitvinding van het vuur?) zo waren de vroege stripachtigen ook goed zoals ze waren. Waarom iets veranderen als het goed is? Wat zullen die Braun en Schneider lekker verdient hebben. We zien minimale veranderingen. De omslag in kleur, af en toe de advertenties op de achterkant veranderen  en in 1938 zijn ook de advertenties weggelaten. We kijken naar een boekje dat uit zee langzaam op het land begint te kruipen.

133e druk uit 1938

 

64e druk ongedateerd

 

60e druk uit 1915

 

De 59e druk uit 1911

 

Oei, de 37e druk

Speurend over het net om de chronologie naar de altijd ongedateerde Max und Moritz boekjes van Braun und Schneider (een vriend van Wilhelm Busch) kwamen we een te dure 37e druk tegen. Die zou volgens de verkoper uit 1879  komen. Nadat we al over de 38e, 40e, 45e, 53e, 60e, 61e, 65e en 82e druk hadden geschreven (zie hier) kunnen we hier nu de 37e, 59e, 64e en 133e druk aan toevoegen waarbij 37e druk in 1879 zou dateren, de 59e druk in 1911 en de 133e in 1938. Ook hebben we nog een 60e druk met opdracht uit 1915.

Zijsprongen

Toen we drie kekke boekjes hadden bemachtigd (Sprookjes uit het hoogduitsch van Wilhelm Busch, circa 1881 volgens lastdodo, dat zou kunnen- ze zijn eenzijdig bedrukt) en dan alle drie de deeltjes, waarvan er maar twee in de database staan van lastdodo en dan ook nog met een gerepareerd ruggetje, zagen we op de omslagen in rood de mysterieuze vermelding: door den schrijver van (in zwart) Avonturen en verhalen van Korporaal Trim (in rood). Zo. Wij dachten met zijn allen: is dat ook een verhaal van Wilhelm Busch? Maar nee het blijkt een bijzonder verantwoord boekje van dezelfde uitgever, W. Hulscher G.J. z.n. Deventer, dat rond 1880 is uitgegeven en waar de schoolmeesters en dominee's van die tijd zich tamelijk lovend hebben uitgelaten. Het is een leesboek met maar liefst vier plaatjes en meerdere verhaaltjes en niet van Wilhelm Busch, maar geschreven door H.M. van S. , schrijver van Jan de ganzenhoeder en andere verhalen. Tja zo komen we niet verder. Want wie is H. M. van S. dan? Daarover hebben we dan weer een ander boekje geraadpleegd genaamd: Vermomde en naamlooze schrijvers opgespoord op het gebied der Nederlandsche en Vlaamsche letteren, door Mr. J.I. van Doorninck, archivaris in Overijssel en wat blijkt? Die H.M. van S. is W. Hulscher, de uitgever zelf die dus leuke verhaaltjes kon schrijven. Nou waren ze al lovend over dat boekje met vier plaatjes, maar wat te denken van deze creatieve uitspatting van die wilde Wilhelm Busch, die was zijn tijd toch echt een halve eeuw voor uit. In ieder geval hebben wij met deze drie sprookjes uit 1881, zo lijkt het echt, Max en Moritz, de oerknal van het stripverhaal (1865, of was dat mijnheer Prikkebeen, Histoire de Monsieur Cryptogame uit 1845 of de geschiedenis van Mijnheer Kardoes en Mejuffrouw Muizenschrik uit 1841?) tot op iets meer dan een decennium genaderd. 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Dickerle und Bohnenstange

Beetje in onze platinatijdperk bibliotheek aan het rommelen en stuit opeens op deze twee leuke Duitstalige boekjes. Hadden de moordenaars van A. M. de Jong maar geweten dat hij de beroemde auteur was van Dickerle und Bohnenstange!

 

Weet je niet waar we over hebben? Klik dan maar hier